A A A

CHARAKTERYSTYKA NIEKTÓRYCH TWORZYW TERMOUTWARDZALNYCH

Do tworzyw termoutwardzalnych zaliczamy m.in. fenoplasty, aminoplasty i poliestry. Fenoplasty są jednymi z najstarszych tworzyw, należy do nich bakelit. Surowcem wyjściowym do produkcji bakelitu jest fenol i formalina. Wyroby bakelitowe charakteryzują się dużą twardością, odpornością na uderzenia, są dobrym materiałem izo­lacyjnym, odporne na działanie wysokich temperatur, na tarcie. Wadą bakelitu jest jego kruchość oraz brak możliwości barwienia na jasne kolory, mała odporność na działanie zasad, wydzielanie fenolu w podwyższonej temperaturze. Największych ilości bake­litu używa przemysł elektrotechniczny. Z bakelitu wyrabia się także uchwyty do naczyń i noży, zabawki i inne. Bakelit w płomieniu zwęgla się, trzaska, pęka, płomień palnika przybiera kolor żółty, dym ma zapach fenolu. Poza płomieniem palnika bakelit nie pali się. Ulega powolnemu rozpuszczaniu w roz­tworach nitro. Bakelit może być mieszany z innymi surowcami, jak włókna, tkaniny, trociny, papier, azbest. Otrzymujemy wówczas tworzywa bardzo trwałe znane pod nazwą rezotekst i rezokart mające za­stosowanie w budowie aparatury chemicznej, a nawet w budowie maszyn. Fenoplastami są także żywice fenolowe znane na rynku pod nazwą nowolak i rezolit. Żywice te imitują bursztyn, kość słonio­wą, róg. Produkuje się z nich sztuczną biżuterię, cygarniczki, za­bawki, guziki itp. Fenoplasty ze względu na wydzielanie fenolu nie mogą mieć styczności z produktami spożywczymi. Duże znaczenie mają laminaty fenolowe. Produkcja laminatów polega na nasyceniu tkaniny, papieru lub bibułki roztworem ży­wicy i silnym sprasowaniu. Żywicą fenolową pokrywa się również szkło, drewno. Laminaty fenolowe charakteryzują się dużą odpor­nością na zginanie, wstrząsy i uderzenia. Aminoplasty otrzymujemy z mocznika, melaminy lub ani­liny i formaldehydu. Noszą one często nazwę tworzyw melami­nowych. Aminoplasty są bezbarwne, a wypełnione białą lub bar­wioną celulozą papierniczą przybierają dowolne kolory. Tworzywa melaminowe są całkowicie pozbawione zapachu, lekkie, są złymi przewodnikami prądu. Wadą tych tworzyw jest mała odporność na uderzenie i ściskanie. Aminoplasty zachowują się w ogniu tak jak fenoplasty, po­nadto pęcznieją i bieleją po brzegach, wydzielają woń amoniaku. Rozpuszczają się w roztworach nitro i fenolu. Z tworzyw melaminowych wytwarza się nakrycia stołowe, pu­dełka do kosmetyków, guziki, zabawki, Wyroby elektrotechniczne. Tworzywa melaminowe służą także do produkcji laminatów. Noś­nikiem warstwy melaminy może być papier, tkanina, płyty paź­dzierzowe, wiórowe lub pilśniowe. Ciekłą warstwę tworzywa na­kładamy na podłoże pod dużym ciśnieniem i w temperaturze ok. 130°C. Laminaty ze względu na swe wartości użytkowe i estetyczne znajdują duże zastosowanie, zwłaszcza w przemyśle meblarskim. Poliestry otrzymujemy z kwasów karbolowych i z glice­rolu. Poliestry są odporne na działanie temperatur do 260°C, sprę­żyste, odporne na ścieranie, zrywanie, są złymi przewodnikami prądu elektrycznego, nie ulegają działaniu wody. Tworzywa poliestrowe w płomieniu palnika topią się i wydzie­lają woń spalonych włosów. Rozpuszczają się tylko w dwumety-loformamidzie. Płyty poliestrowe wzmocnione włóknami szklanymi mają za­stosowanie w produkcji karoserii samochodowych, łodzi ratunko­wych lub różnych zbiorników. Z włókien poliestrowych produkuje się wysoko cenione tkaniny, zwane w Polsce elaną i torlenem, w innych krajach tergalem, terylenem, dacronem, diolenem, la-nonem.