A A A

DZIANINY

Dzianiną nazywamy wyrób włókienniczy powstały z przędzy przez splatanie jej w łączące się ze sobą oczka. Dzianiny możemy produkować ręcznie i maszynowo, na maszynach płaskich i okrąg­łych. Produkcja maszynowa dzianin jest znacznie tańsza niż pro­dukcja tkanin. Układy oczek w dzianinie mogą być różnorodne i noszą one nazwę splotów. Mamy sploty gładkie, dwuprawe, dwulewe, łańcuszek, trykot,- interlok, sploty wzorzyste, milanez i inne (rys. 112). Zaletą dzianin jest ich elastyczność, przewiewność,"" porowa­tość. Są to cechy ważne szczególnie ze względów higienicznych. Dużą zaletą dzianiny jest to, że wyroby z niej wykonane nie wy­magają specjalnego modelowania. Dzianiny produkowane są Liczba błędów zasadniczych i niezasadniczych w sztuce tkani­ny jest podstawą do zaliczania jej do gatunku I, II, III lub IV. Tkaniny przewozimy suchymi i czystymi środkami lokomocji. Przechowujemy w miejscach suchych, chronimy przed słońcem, molami i gryzoniami (PN-54/P-06710, PN-52/P-82005, PN-66/P--06712, PN-66/P-82464, PN-66/P-06716, PN-52/P-82254, PN-66/R--06718, PN-52/P-82654). z przędz bawełnianych lub mieszanych z włóknami sztucznymi, z przędz syntetycznych (modylon, bistor, anilana), z przędz weł­nianych i wełnopodobnych oraz z przędz teksturowanych. Przędze teksturowane są to przędze z włókien chemicznych, a czasem na­wet naturalnych poddane modyfikowaniu, czyli specjalnym pro­cesom termochemicznym, powodującym uzyskiwanie nowych właś­ciwości przędzy. Wśród przędz teksturowanych rozróżniamy przę­dze elastyczne i puszyste. Przędze elastyczne mogą być kędzierza­wione np. helanko, lub kędzierzawione tzw. fałszywym skrętem, np. elastil. Przędze puszyste mogą być ikarbikowane, np. ban-lon, ondulowane, np. agilon, bistabilizowane, np. bistor, crimplene oraz pętlone, np. teslan. Przędze elastyczne cechuje duża sprężystość (ok. 500%), przędze puszyste — duża stabilność. Najczęściej spotykamy wyroby dziane z przędzy bistor (włókna ciągłe — torlen), crimptor (włókna poliestrowe), elastil (włókna poliamidowe), elastor (włókna poliestrowe), iwlan (włókna poli­amidowe i wiskozowe) modylon (włókna poliamidowe), helanco (włókna kędzierzawione, syntetyczne). Wadą dzianin jest ich nadmierna rozciągliwość oraz łatwość spuszczania oczek na skutek zerwania się przędzy. Najczęściej spotykanymi wadami dzianin są pocienienia i po­grubienia, pasy, pęczki, cętki, plamy, zabrudzenia, brak kolumien­ki, naderwane oczka, dziury, spuszczone oczka, pętelkowatość, cery, zaciągnienia, skosy, łuki, błędy wzoru, zagniecenia. Błędy te są podstawą do zaliczenia wyrobów do odpowiedniego gatunku. Liczba gatunków jest różna dla różnych wyrobów dziewiarskich. Z dzianin produkujemy pończochy, skarpetki, bieliznę i odzież wierzchnią. Każdy wyrób powinien posiadać odpowiednie ozna­kowanie. Pończochy i skarpety znakowane są na stopach, inne wyroby mają etykiety. Oznakowanie dzianiny na metce zawiera znak producenta, symbol dzianiny, jakość, rozmiar, cenę i znak KJ. Symbol dzianiny składa się z 3 cyfr zasadniczych, liczby bę­dącej wyróżnikiem wzorca oraz litery oznaczającej rodzaj użytego surowca. Pierwsza cyfra określa klasę dzianiny, czyli ogólne jej przezna­czenie. Wyróżniamy następujące klasy dzianin: 1 — niemowlęce, 2 — dziecięce, 3 — dziewczęce szkolne, 4 — chłopięce szkolne, 5 — młodzieżowe żeńskie, 6 — młodzieżowe męskie, 7 — damskie, 8 — męskie, 9 — inne. Dzianiny każdej klasy dzieli się na grupy: 1 — okrycia, 2 — ubiory, 3 — bielizna osobista, 4 — nakrycia głowy, 5 — wyroby pończosznicze itd. W każdej grupie dzianin wyróżnia się typy, np. wśród okryć wyodrębnia się płaszcze, futra, podpinki, bezrękawniki, pulowery, półgolfy itd. Dzianiny poszczególnych typów dzieli się na odmia­ny, charakteryzujące się wzorem, barwą, sposobem produkcji. Od­miany wyraża się za pomocą dużej litery i liczby, np. skarpetki męskie mają symbol 8—5—4/P1399/B, gdzie cyfra 8 — oznacza kl. 8 — wyroby męskie, cyfra 5 oznacza grupę 5 — wyroby poń-czosznice, cyfra 4 — oznacza typ 4 — skarpety, wyróżnik PI399 oznacza odmianę skarpet, litera B jest symbolem użytego surow­ca — bawełny. Na podstawie nabytych wiadomości bez trudu można odczytać treść niżej przedstawionej metki: Nazwa art. koszula nocna damska Symbol 7—3—3 (D621) S Rozmiar 5 Gat. U Cena det. 357 zl Cyfra 7 oznacza klasę, tzn. 7 — damskie, cyfra 3 oznacza gru­pę, tzn. 3 — bielizna osobista, cyfra 3 oznacza typ, tzn. 3 — ko­szula nocna. Wypóżnik D621 oznacza odmianę koszuli, litera S — surowiec, tzn. stylon. Jakość wyrobu oznacza także kolorowy pasek na metce — żółty dla jakości pierwszej, czerwony dla drugiej, niebieski dla trzeciej, zielony dla czwartej, beżowy dla piątej. Dzianiny wełniane posiadają wszywkę z oznaczeniem procen­towej zawartości wełny w dzianinie. Dokonując oceny jakościowej dzianin zwracamy uwagę na błę­dy dzianin oraz błędy konfekcjonowania. Błędy konfekcjonowania to złe zszycia, złe wymiary, różna długość szwów i poszczególnych części wyrobów.