DZIANINY
Dzianiną nazywamy wyrób włókienniczy powstały z przędzy przez splatanie jej w łączące się ze sobą oczka. Dzianiny możemy produkować ręcznie i maszynowo, na maszynach płaskich i okrągłych. Produkcja maszynowa dzianin jest znacznie tańsza niż produkcja tkanin.
Układy oczek w dzianinie mogą być różnorodne i noszą one nazwę splotów. Mamy sploty gładkie, dwuprawe, dwulewe, łańcuszek, trykot,- interlok, sploty wzorzyste, milanez i inne (rys. 112).
Zaletą dzianin jest ich elastyczność, przewiewność,"" porowatość. Są to cechy ważne szczególnie ze względów higienicznych. Dużą zaletą dzianiny jest to, że wyroby z niej wykonane nie wymagają specjalnego modelowania. Dzianiny produkowane są
Liczba błędów zasadniczych i niezasadniczych w sztuce tkaniny jest podstawą do zaliczania jej do gatunku I, II, III lub IV.
Tkaniny przewozimy suchymi i czystymi środkami lokomocji. Przechowujemy w miejscach suchych, chronimy przed słońcem, molami i gryzoniami (PN-54/P-06710, PN-52/P-82005, PN-66/P--06712, PN-66/P-82464, PN-66/P-06716, PN-52/P-82254, PN-66/R--06718, PN-52/P-82654).
z przędz bawełnianych lub mieszanych z włóknami sztucznymi, z przędz syntetycznych (modylon, bistor, anilana), z przędz wełnianych i wełnopodobnych oraz z przędz teksturowanych. Przędze teksturowane są to przędze z włókien chemicznych, a czasem nawet naturalnych poddane modyfikowaniu, czyli specjalnym procesom termochemicznym, powodującym uzyskiwanie nowych właściwości przędzy. Wśród przędz teksturowanych rozróżniamy przędze elastyczne i puszyste. Przędze elastyczne mogą być kędzierzawione np. helanko, lub kędzierzawione tzw. fałszywym skrętem, np. elastil. Przędze puszyste mogą być ikarbikowane, np. ban-lon, ondulowane, np. agilon, bistabilizowane, np. bistor, crimplene oraz pętlone, np. teslan. Przędze elastyczne cechuje duża sprężystość (ok. 500%), przędze puszyste — duża stabilność.
Najczęściej spotykamy wyroby dziane z przędzy bistor (włókna ciągłe — torlen), crimptor (włókna poliestrowe), elastil (włókna poliamidowe), elastor (włókna poliestrowe), iwlan (włókna poliamidowe i wiskozowe) modylon (włókna poliamidowe), helanco (włókna kędzierzawione, syntetyczne).
Wadą dzianin jest ich nadmierna rozciągliwość oraz łatwość spuszczania oczek na skutek zerwania się przędzy.
Najczęściej spotykanymi wadami dzianin są pocienienia i pogrubienia, pasy, pęczki, cętki, plamy, zabrudzenia, brak kolumienki, naderwane oczka, dziury, spuszczone oczka, pętelkowatość, cery, zaciągnienia, skosy, łuki, błędy wzoru, zagniecenia. Błędy te są podstawą do zaliczenia wyrobów do odpowiedniego gatunku. Liczba gatunków jest różna dla różnych wyrobów dziewiarskich.
Z dzianin produkujemy pończochy, skarpetki, bieliznę i odzież wierzchnią. Każdy wyrób powinien posiadać odpowiednie oznakowanie. Pończochy i skarpety znakowane są na stopach, inne wyroby mają etykiety. Oznakowanie dzianiny na metce zawiera znak producenta, symbol dzianiny, jakość, rozmiar, cenę i znak KJ.
Symbol dzianiny składa się z 3 cyfr zasadniczych, liczby będącej wyróżnikiem wzorca oraz litery oznaczającej rodzaj użytego surowca.
Pierwsza cyfra określa klasę dzianiny, czyli ogólne jej przeznaczenie. Wyróżniamy następujące klasy dzianin: 1 — niemowlęce, 2 — dziecięce, 3 — dziewczęce szkolne, 4 — chłopięce szkolne, 5 — młodzieżowe żeńskie, 6 — młodzieżowe męskie, 7 — damskie, 8 — męskie, 9 — inne.
Dzianiny każdej klasy dzieli się na grupy: 1 — okrycia, 2 — ubiory, 3 — bielizna osobista, 4 — nakrycia głowy, 5 — wyroby pończosznicze itd.
W każdej grupie dzianin wyróżnia się typy, np. wśród okryć wyodrębnia się płaszcze, futra, podpinki, bezrękawniki, pulowery, półgolfy itd. Dzianiny poszczególnych typów dzieli się na odmiany, charakteryzujące się wzorem, barwą, sposobem produkcji. Odmiany wyraża się za pomocą dużej litery i liczby, np. skarpetki męskie mają symbol 8—5—4/P1399/B, gdzie cyfra 8 — oznacza kl. 8 — wyroby męskie, cyfra 5 oznacza grupę 5 — wyroby poń-czosznice, cyfra 4 — oznacza typ 4 — skarpety, wyróżnik PI399 oznacza odmianę skarpet, litera B jest symbolem użytego surowca — bawełny.
Na podstawie nabytych wiadomości bez trudu można odczytać treść niżej przedstawionej metki:
Nazwa art. koszula nocna damska
Symbol 7—3—3 (D621) S
Rozmiar 5
Gat. U
Cena det. 357 zl
Cyfra 7 oznacza klasę, tzn. 7 — damskie, cyfra 3 oznacza grupę, tzn. 3 — bielizna osobista, cyfra 3 oznacza typ, tzn. 3 — koszula nocna. Wypóżnik D621 oznacza odmianę koszuli, litera S — surowiec, tzn. stylon.
Jakość wyrobu oznacza także kolorowy pasek na metce — żółty dla jakości pierwszej, czerwony dla drugiej, niebieski dla trzeciej, zielony dla czwartej, beżowy dla piątej.
Dzianiny wełniane posiadają wszywkę z oznaczeniem procentowej zawartości wełny w dzianinie.
Dokonując oceny jakościowej dzianin zwracamy uwagę na błędy dzianin oraz błędy konfekcjonowania. Błędy konfekcjonowania to złe zszycia, złe wymiary, różna długość szwów i poszczególnych części wyrobów.