Produkcja materiałów zastępujących skóry, zarówno twarde, jak i miękkie, stała się koniecznością wynikającą z niedostatecznej podaży skór zwierzęcych, jak również na skutek wzrastającego ustawicznie zapotrzebowania na wyroby skórzane. Możliwości pro­dukowania materiałów zastępczych są dziś duże. Wiele produktów z tworzyw sztucznych może z powodzeniem zastępować skórę (rys. 115). Do materiałów zastępczych zaliczamy skórę wtórną, tkaniny,, filce, sztuczną skórę, gumę i tworzywa. Skóra wtórna jest produktem otrzymywanym z odpadów skóry w postaci kawałków, ścinków, a zwłaszcza strużyn powsta­łych w czasie obróbki skór, oraz ze spoiw, jakimi są żywice poliwi­nylowe, butadienowe, propylenowe i inne. Im więcej skóra wtórna zawiera rozluźnionych włókien skóry naturalnej, tym bardziej wyglądem swoim przypomina skórę wyprawową. Skóra wtórna ma zastosowanie przede wszystkim w obuwnictwie do produkcji po­deszew. Tkaniny zastępują skórę w produkcji obuwia i galanterii skórzanej. Tkaninę łączy się ze skórą lub też tkanina całkowicie zastępuje skórę. Przykładem łączenia tkaniny ze skórą są walizki, torby podróżnicze, obuwie letnie. Tkanina może zastępować skórę całkowicie, np. w obuwiu tekstylnym. Tkaniny używa się również jako podszewki w obuwiu. Najczęściej używanymi tkaninami są rypsy bawełniane i lniane, dywetyna imitująca skórę zamszową oraz brokat. Używamy także plecionki stylonowej na wierzchy obuwia. . Filce służą do produkcji obuwia zimowego oraz na spody obuwia rannego. Sztuczna skóra jest imitacją otrzymaną z tkaniny po­krytej syntetycznymi substancjami błonotwórczymi. Są nimi prze­de wszystkim nitroceluloza, tworzywa poliestrowe i polichlorek winylu. Sztuczna skóra jest barwiona, ma także tłoczone lico, cc* bardzo upodabnia ją do skóry naturalnej. Sztuczna skóra ma zastosowanie głównie w produkcji odzieży i galanterii. Rozpoznawanie skóry sztucznej. Skórę sztuczną można łatwo odróżnić od naturalnej w badaniu organoleptycznym. Na przekroju skóry naturalnej są widoczne warstwy, skóra sztuczna natomiast ma budowę jednolitą. Dla skóry naturalnej charakterystyczna jest strona zwana mizdrą — włoskowa-ta, aksamitna, skóra sztuczna ma widoczną w tym miejscu osnowę tkanino­wą. Skóra naturalna jest bardziej miękka i ma tzw. cieplejszy chwyt niż skóra sztuczna. Skóra sztuczna ma bardziej lśniące lico. Przy zginaniu sztu­cznej skóry licem do środka nie występują charakterystyczne dla skóry naturalnej zmarszczki. Obraz mikroskopowy skóry naturalnej ukazuje jej budowę włóknistą, skóra sztuczna zaś ma budowę ścisłą. Sztuczna skóra w ogniu nadtapia się i wydziela zapach chloru, skóra naturalna smaży się i wydziela zapach pa­lonego rogu. Guma- jest jednym z najstarszych środków zastępujących skórę. Gumy używa się do produkcji obuwia gumowego oraz na spody obuwia skórzanego. Spody kauczukowe, jak krepa, transpa­rent, wibrama, guma mikroporowata, wielokrotnie przewyższają swymi właściwościami użytkowymi spody ze skóry naturalnej. Folie i płyty z tworzyw sztucznych, głównie z polichlorku winylu i poliamidu, zastępują skórę w obuwiu ran­nym, a nawet w obuwiu wyjściowym. Odlewy z tworzyw sztucz­nych są doskonałymi spodami obuwia i w coraz większym stopniu wypierają spody skórzane.