TkanHny oceniamy organoleptycznie i instrumentalnie. Ocena organoleptyczna nie jest w tym wypadku oceną pełną, dotyczy ona przede wszystkim wyglądu tkaniny, jej barwy, połysku, ma-towości, gładkości, miękkości, lekkości itp. Nie są to jednak wszy­stkie cechy świadczące o jakości tkaniny. O wartości użytkowej tkaniny świadczą takie cechy, jak wytrzymałość na rozrywanie, wypychanie, sprężystość, odporność na tarcie, wybarwienie, kurcz-liwość, porowatość, przewiewność, higroskopijność, przewodność cieplna, czyli te cechy, które stanowią o tzw. nośności tka­niny. Tych cech tkanin nie możną ocenić organoleptycznie. Pewnych informacji o tkaninie dostarczają kolorowe krajki oraz przywieszki przy tkaninach, zwane popularnie metkami. Na metce zakład produkcyjny umieszcza następujące dane, np.: Oznacz, klasyfik. (1927-335 + 434-1503) Nr sztuki 1950 Nr deseniu 20/68/20 Długość tkn. wykon, m 16,5 Szer. tkn. w cm 144 Ciężar m tkn. w g 336 Nr dokum. normal. 20.7.65 -K3J- Gat. I Cena za 1 m 454 zl Z treści tej metki dowiadujemy się, że jest to tkanina weł­niana, odzieżowa, ubraniowa, zawierająca 60% wełny oraz włókna celulozowe, otrzymana z przędzy wełnianej zgrzebnej, barwionej w surowcu, bez specjalnego wykończenia, oznaczona kolejnym numerem 503. Tkanina opuściła zakład jako sztuka 1950, jej de­seń oznaczono trójliczbowym symbolem: liczba pierwsza (20) ozna­cza numer przedsiębiorstwa projektującego wzór, druga (68) — deseń, trzecia (20) — koloryzację. Następnie dowiadujemy się, jaka jest długość, szerokość, ciężar tkaniny oraz data wystawienia do­kumentu, na podstawie którego tkaninę wyprodukowano. Przez kontrolera jakości, oznaczo- — Nie prać Nie można prać w temp wyż­szej od określanej np. 40° nego symbolem 3, tkanina została zakwalifikowana do gatunku 1, cenę jej ustalono na 454 zł za 1 m. Nie chlorować Nie czyścić chemicznie Pewne wiadomości o tka­ninie oraz sposobie jej użyt­kowania podają znaki ostrze­gawcze umieszczone na met­kach. — Można czyścić tylko benzyną Znaki ostrzegawcze, które — zgodnie z normą PN-65/ /P-04608 — powinny być stosowane dla tkanin, przed­stawiono na rys. 110. Nożna czyścić tytko benzyną lub czterochloroetylenem — Nie prasomć Błędy tkanin po­wstają w czasie tkania i wy­kończania. Do błędów naj­częściej spotykanych należą: _ Można prasować w temp nie wyż­szej od określonej, np 100°C blizny powstałe przez zrywy lub błędne przewle­czenie osnowy, zrywy i zgrubienia wątkowe, rozrzedzenia i zgęszczenia tkaniny, zniekształcenia wzoru, dziury, plamy, pasy, zdwojenie lub rozbieżność rysunku, skosy, tzn. że rysunek nie zgadza się z linią wątku, niedobarwienie, czyli barwnik nie dotarł do środka tkaniny. Niektóre z tych błędów w sposób widoczny obniżają wartość użytkową tkaniny lub ograniczają jej użycie, np. dziury (rys. 111). Błędy takie nazwano błędami zasadniczymi, inne błędami nieza-sadniczymi. Wszystkie błędy zasadnicze powinny być oznaczone czerwoną nitką na brzegu tkaniny.